Agregat prądotwórczy jest obecnie najlepszym rozwiązaniem jeśli chodzi o rezerwowe zasilanie domu jednorodzinnego, biura czy nawet dużej firmy. Do zalet takiego rozwiązania należą prostota obsługi, praktycznie nieograniczona długość pracy (zależna od ilości paliwa), możliwość postawienia na zewnątrz, mobilność (w przypadku małych), cena korzystniejsza od rozwiązań akumulatorowych. Jeśli już zdecydujemy się na zakup agregatu, to pozostaje pytanie jaki agregat kupić i jak go podłączyć? Poniżej krok po kroku postaram się rozwiać wątpliwości jakie mogą się nasuwać.
1. Jaki agregat kupić?
W pierwszej kolejności należy zastanowić się, jakie urządzenia będą zasilane w przypadku braku zasilania z sieci. To powinno dać nam obraz jakiej mocy potrzebujemy.
Przykład: dom jednorodzinny o powierzchni 170m2, ogrzewanie gazowe, bez klimatyzacji. Zdecydowaliśmy, że przy braku zasilania chcemy korzystać ze wszystkich podstawowych urządzeń oprócz indukcji i pralki. W takim przypadku wystarczy nam agregat o mocy znamionowej około 6kW.
Kolejne pytanie jakie się nasuwa to czy agregat jednofazowy czy trójfazowy? W przypadku małych mocy (do 12kW), obciążeniu niesymetrycznym i braku urządzeń trójfazowych, najlepiej wykorzystać agregat jednofazowy. Agregat jednofazowy o mocy np. 9kVA wygeneruje nam 9kVA w sumie na wszystkich fazach. Z kolei agregat trójfazowy o mocy 9kVA wygeneruje na każdej fazie maksymalnie 3kVA. W dalszej części opiszę jak taki agregat jednofazowy podłączyć, aby w każdym miejscu instalacji trójfazowej nie brakowało zasilania.
Ważnym parametrem jest regulator AVR. Kupujmy tylko agregaty posiadające taki regulator. Jest to regulacja sinusoidy, dzięki czemu generowane napięcie wyjściowe nie stanowi zagrożenia dla urządzeń elektronicznych, a takie urządzenia obecnie mamy wszędzie. Agregaty prądotwórcze bez tego regulatora nadają się do zasilania np. urządzeń na placu budowy.
Przy wyborze agregatu musimy zdecydować się, czy agregat będzie odpalany ręcznie czy automatycznie poprzez układ SZR (Samoczynne Załączenie Rezerwy). Warto ten temat dobrze przemyśleć, ponieważ agregaty prądotwórcze z układem SZR będą droższe. Czy w naszym przypadku zasilanie rezerwowe musi załączać się automatycznie? W firmach zazwyczaj tak, ale w domach jednorodzinnych już niekoniecznie.
2. Gdzie postawić agregat prądotwórczy?
Tutaj na pewno musimy dokładnie stosować się do wytycznych producenta. Zazwyczaj jednak dwie podstawowe kwestie są takie same: agregat musi stać na twardym i stabilnym podłożu oraz musimy zapewnić odprowadzenie spalin (np. jeśli agregat stoi wewnątrz budynku). Poza tym agregaty mogą być wykonywane w obudowach, które wymagają zadaszenia lub w obudowach pozwalających na postawienie na otwartym terenie.
3. Jak podłączyć agregat prądotwórczy?
W zależności od tego na jaki agregat się zdecydujemy, mamy różne sposoby podłączania agregatu. Przed jego podłączeniem należy odpowiednio dobrać przekrój kabla zasilającego agregat. Druga istotna kwestia to wybór urządzeń/obwodów, które mają zostać zasilone przez agregat prądotwórczy w przypadku zaniku zasilania z sieci – tzw. obwody zasilania rezerwowego. Jeśli chodzi o samo podłączenie przewodów przy agregacie (skrzynka przyłączeniowa lub gniazda), to w zależności od producentów mamy różne rozwiązania. Zazwyczaj do agregatu jest dołączony schemat połączeń. Istotniejsze jest podłączenie w samej rozdzielnicy.
a) Agregat prądotwórczy odpalany ręcznie
Schemat podłączenia takiego agregatu jest przedstawiony poniżej. Na rysunku znajduje się agregat prądotwórczy trójfazowy. W rozdzielnicy głównej należy zamontować przełącznik sieć-agregat. Takie przełączniki produkuje większość producentów aparatury modułowej. Po wyłączeniu zasilania z sieci, należy odpalić agregat prądotwórczy i następnie przełączyć przełącznik sieć-agregat do pozycji „agregat”. W momencie kiedy napięcie w sieci wróci, przełączmy przełącznik na „sieć” i wygaszamy agregat.
b) Agregat prądotwórczy odpalany automatycznie – poprzez układ SZR
Schemat połączeń przedstawiony jest poniżej. Niektórzy producenci agregatów posiadają swoje układy SZR, a inni pozwalają korzystać z dowolnych dostępnych na rynku. W zależności od agregatu i układu SZR, będą różne możliwości połączenia obwodów sterowania. Obwód sterowania może być 2-, 4- lub więcej przewodowy. Wszystko zależy od producenta, dlatego w tej kwestii (jeśli chodzi o połączenie) należy się zorientować dopiero przy wyborze agregatu. System działa automatycznie. W momencie zaniku zasilania z sieci, odpala się agregat. Po osiągnięciu gotowości do obciążenia przez agregat, układ SZR przełącza źródło zasilania automatycznie na zasilanie z agregatu. Sieć zasilająca jest dla układu SZR zawsze priorytetowa. Po jej powrocie, układ SZR przełącza się na „sieć” i wysyła sygnał do agregatu w celu jego wygaszenia.
c) Agregat prądotwórczy jednofazowy w instalacji trójfazowej
Agregat prądotwórczy jednofazowy można podłączyć w instalacji trójfazowej, pod warunkiem, że zasila on TYLKO obwody i urządzenia jednofazowe. Sposób połączenia polega na zwarciu wszystkich faz zasilania na przełączniku sieć-agregat lub na układzie SZR na wejściu zasilania „agregat”. Przedstawiłem to na poniższym schemacie. Agregaty jednofazowe warto szczególnie stosować w instalacjach domowych.
Dzień dobry. Mam domek letniskowy gdzie układ instalacji to TN-C-S (widać, że wcześniej było tam czyste TN-C, ale ktoś kiedyś częściowo „zmodernizował” instalację). Chciałbym dodać możliwość wpięcia do sieci domowej generatora przez zamontowanie ręcznego przełącznika sieć-agregat (gdzieś pomiędzy skrzynką z licznikiem a rozdzielnią w domku). Zgodnie ze sztuką, w takiej sytuacji powinno się odłączyć całkowicie sieć domową od sieci zewnętrznej, czyli również tor N. Początkowo myślałem o zainwestowaniu w przełącznik Hager Polo SF463 3P+N, gdzie tor N ma przy rozłączaniu zwłokę czasową względem torów fazowych. Agregat jaki planuję podłączać to jednofazowy Atlas Copco P6500 5KW (podłączenie przez zwarcie wszystkich faz na przełączniku sieć-agregat). Ale skoro częściowo to jednak sieć TN-C, czyli tor N=PEN, więc w tym przypadku PEN nie powinien być rozłączony od sieci zewnętrznej i powinien być połączony z N agregatu. Skoro tak, to wystarczy zastosowanie przełącznika sieć-agregat z nierozłączanym torem N np. Spamel PRZK-3063N. Dodatkowo w tej sytuacji agregat powinien być uziemiony (jest chyba nawet specjalny zacisk na jego obudowie do podłączenia przewodu uziemiającego). Czy moje rozumowanie jest tu prawidłowe?
Jak najbardziej. Powodzenia !
Dzień dobry,
Czy N z agregatu (40kW) można połączyć z PEN sieci?
Zadaje to pytanie bo nie wiem co zrobić. Z agregatu za ręcznym przełącznikiem mają być zasilane odbiorniki, pompy i RB placu budowy (zabezpieczenia RCD) a na dalszą część placu poprowadzony jest WLZ 4×16 do kolejnych takich zestawów.
Dziękuję za pomoc.
Moim zdaniem można, a nawet trzeba. Jednocześnie wspólna szyna PEN powinna być uziemiona.
Bardzo dziękuję za pomoc
Dzień dobry,
Mam pytanie dotyczące punktu podziału PEN na placu budowy zasilanym z sieci i agregatu przez kilka Rozdzielnic Budowlanych.
Plac budowy zasilany z sieci TN-C oraz awaryjnie z agregatu (ręczny przełącznik sieć/agregat, zasilanie ciągle z uwagi na pompy ale ma też objąć wszystkie RB).
Agregat ma stanąć bezpośrednio przy złączu z pomiarem.
Z tego punktu mają być zasilane pierwsze pompy i pierwsza RB (zabezpieczenia RCD) i dalej poprowadzony jest WLZ 4 żyłowy do kolejnego zestawu (pompy i RB) a dalej 5 żyłowy do następnej RB.
Gdzie zrobić punkt podziału PEN?
Jeżeli przed przełącznikiem to co z 4 żyłowym WLZ do kolejnej RB?
Jeżeli za przełącznikiem to wykorzystać tylko 3 tory przełącznika, łączyć N sieci z N z agregatu i robić osobne, punkty podziału PEN przy każdym zestawie (pompy + RB)?
Czy Zakład Energetyczny nie wymaga całkowitego rozłączenia wszystkich torów włącznie z N agregatu?
Dziękuję za pomoc.
Witam, punkt rozdziału najlepiej zrobić w miejscu, w którym przechodzisz z kabla 4-żyłoweho na 5-żyłowy. W takim wypadku po stronie zasilania masz układ TN-C (zarówno agregat jak i sieć). Punkty PEN połączyłbym razem i uziemił.
Rozumiem, że w instalacji domowej przełącznik agregat sieć podłączamy jako pierwszy przez rozłącznikiem FR.
Dziękuję za pomoc.
Tak, chociaż sam przełącznik sieć-agregat pełni tę samą rolę.