Rozdział przewodu PEN na PE i N
Obowiązujące w Polsce przepisy mówią, że instalacja elektryczna w budynku powinna być wykonana przede wszystkim w układzie sieci TN-S (trzy lub pięcioprzewodowy). W szczególnie uzasadnionych przypadkach można stosować układ sieci TT lub IT. W układzie sieci TN-S występuje trzy lub pięć przewodów: fazowe L (brązowy, czarny, szary), neutralny N (niebieski) oraz ochronny PE (zielono-żółty). W układzie sieci TN-C zamiast przewodu neutralnego i ochronnego jest wspólny przewód ochronno-neutralny PEN. W związku z tym, że sieci elektroenergetyczne niskiego napięcia w większości wykonywane są w układzie TN-C, przy zasilaniu budynku należy przejść z układu TN-C na układ TN-S poprzez rozdzielenie przewodu PEN na przewody PE i N. W sieci elektroenergetycznej przewód PEN powinien być możliwie często uziemiany. Podobnie w instalacji odbiorczej TN-S, w której ochrona przeciwporażeniowa jest realizowana przez samoczynne wyłączenie zasilania, możliwie często powinien być uziemiany przewód PE. Rozdzielenie przewodu PEN powinno nastąpić w złączu kablowo-pomiarowym (na przyłączu) i WLZ (wewnętrzna linia zasilająca) powinien być wykonany w układzie TN-S. Jednak w przypadku znacznej długości WLZ lub dużego przekroju kabla, takie rozwiązanie może nie być najlepsze i dopuszcza się rozdział przewodu PEN w rozdzielnicy głównej budynku.
Zacisk przewodu PEN musi być uziemiony w złączu kablowym i w rozdzielnicy głównej budynku.
- Jeżeli rozdział następuje w złączu kablowym, to w rozdzielnicy głównej budynku uziemiany jest przewód PE poprzez połączenie go z główną szyną uziemiającą (GSU) połączoną z uziomem budynku.
- Jeżeli rozdział następuje w rozdzielnicy głównej budynku, to WLZ wykonuje się w układzie sieci TN-C, a zacisk przewodu PEN w rozdzielnicy głównej budynku łączy się z GSU połączoną z uziomem.
- W przypadku braku uziemienia, należy wykonać dodatkowe uziemienie w pobliżu wprowadzenia WLZ do budynku i połączyć z GSU.
Uziemienie zacisku PEN może być wykonane jako osobne gdy długość WLZ jest znaczna (kilkadziesiąt metrów) – tzn. osobno w złączu kablowym i osobno w rozdzielnicy głównej budynku. Jeżeli odległość złącza od budynku wynosi nie więcej niż kilka metrów, zacisk PEN w złączu łączy się z uziomem budynku. Zawsze jednak zacisk PEN w złączu musi być uziemiony.
Zakład Energetyczny montując Złącze Kablowo-Pomiarowe uziemia je. Zazwyczaj uziemienie takiego złącza ma rezystancję <30 Ohm co jest opisane w wydawanych przez Zakład Energetyczny Warunkach Przyłączeniowych.
Jeżeli budynek jest przyłączany do napowietrznej sieci elektroenergetycznej nN, to przyłącze można wykonać kablem układanym w ziemi lub linią napowietrzną. Przyłącze do linii napowietrznej kablem układanym w ziemi należy wykonać w układzie sieci TN-C (jeśli linia elektroenergetyczna także jest w układzie TN-C). Złącze kablowe powinno być zlokalizowane w linii ogrodzenia lub na elewacji budynku (w zależności od technicznych wymagań opisanych w warunkach przyłączeniowych wydanych przez zakład energetyczny). Rozdział przewodu PEN na PE i N wykonuje się zgodnie z zasadami opisanymi wyżej.
W przypadku wykonywania przyłącza napowietrznego do napowietrznej linii elektroenergetycznej nN, złącze kablowe instaluje się na elewacji budynku lub w innym dogodnym do eksploatacji miejscu. Przyłącze wykonuje się w układzie sieci TN-C, a rozdział przewodu PEN na PE i N następuje w złączu kablowym. WLZ (od złącza kablowego) wykonuje się w układzie sieci TN-S. Zacisk przewodu PEN uziemia się poprzez połączenie z GSU, który musi być połączony z uziomem.
Rezystancja uziomu zależna jest od wielu kwestii – rodzaj uziomu, rezystywność gruntu, rodzaj budynku. Dla budynków mieszkalnych możemy przyjąć wartość graniczną nie większą niż 10 Ohm. Zakłady Energetyczne w warunkach przyłączeniowych podają wartość graniczną 30 Ohm i jest ona wystarczająca dla funkcji ochronnych. Jednak jeśli w budynku będą stosowane wyłączniki różnicowoprądowe, to 30 Ohm będzie zbyt dużą wartością. Należy wtedy przyjąć 10 Ohm. Podobnie w przypadku kiedy budynek jest wyposażony w instalację odgromową – dla funkcji odgromowych maksymalna rezystancja uziemienia wynosi 10 Ohm.
OK. Bardzo dziękuję za uwagi
Pozdrawiam
Witam
Mam na tarasie oświetlenie, które jest zasilane przewodami 2×1,5 mm2 (niebieski i czarny). Brak przewodu ochronnego. Wyłącznik tych świateł jest wewnątrz domu i podłączony do gniazdka 3×2,5 mm2 (w puszce), w którym jest przewód ochronny. Czy jeżeli w gniazdku zmostkuje przewód niebieski (zasilający oświetlenie) z przewodem uchronnym gniazdka (bolcem) to uzyskam ochronę na wypadek pojawienia się napięcia na obudowach lamp ?
Drugie pytanie dotyczy odbioru. Dom jest rozbudowywany (piętro), Czy w takim wypadku (dotyczy zasilania lamp na tarasie 2-żyłowymi przewodami) jakiś inspektor przyczepi sie podczas odbioru ? Dodam, że w 2 pokojach ( istniejącej od dawna części budynku ) gniazdka są zasilane 2-zyłowymi (1,5 mm2) przewodami (N połączony z bolcem)
Będę bardzo wdzięczny za uwagi
Jeśli obwód gniazda jest objęty różnicówką to nie możesz tak zrobić.
Czy ktoś się przyczepi? Nie wiem. To zależy jakie są oprawy (czy wymagają przewodu 3-żyłowego)
Dzięki za odpis
mam zamontowaną różnicówkę 1 na cały dom. Czy jak założe oprawy plastikowe to będzie OK ?
Poza tym, (jak pisałem) w 2 pokojach gniazda są podłączone do 2-zyłowego 1,5 mm2. To nie są gniazda, do których podłącza sie znaczne obciążenia – np jakieś piekarniki itp. Tylko TV, komp itd. Nie uśmiecha mi się wymieniać kabli na 2,5 mm2. Dlatego pytam czy to jest konieczne czy nie
Bedę wdzięczny za sugestie
Pozdrawiam
Jeśli oprawa wymaga podłączenia 2-przowodowego to będzie ok.
Co do gniazd – gniazda z „bolcem” powinny być zasilane przewodami 3-żyłowymi. Przekrój już jest powiązany z zabezpieczeniem.
Dzień Dobry
Mam pytanie z innej beczki ale powiązane, Chciałbym podłączyćagregat do sieci domowe, oczywiście z zastosowaniem przełącznika Sieć-0-Agregat.
Agregat staddardowy jednofazowy gdzie faza jest na obu przewodach uzwojenia, 2x115ACV. Chcę ten układ przerobić na TNS. Zatem jeden z przewodów (ten bez zabezpieczenia), chcę potraktowac jako PEN i rozdzielić go na PE i N. I teraz pytanie w domu mam dwa uziemienia R<10Ohm . Jedno prze liczniku głównym i przy nim jest rozdział PEN ze słupa energetyki, a drugie po drugiej stronie budynku i jest t uziemienie do instalacji Fotowoltaicznej. W rozdzielnicy fotowoltaiki PE jest poączone z PE budynku.
Czy w takim przypadku mogę wykorzystać punkt uziemienia fotowoltaiki do rozdziału "PEN" agregatu na PE i N i wpuszczenie tego do RG na przełącznik sieć-0-agregat.
Zachęcam do zapoznania się z wpisem na temat podłączania agregatu na tym blogu. Pod wpisem są również komentarze w tym właśnie temacie.
Ogólnie, tak. Można tak zrobić. Jednak jeśli podłączasz agregat do sieci domowej, w której szyna N jest uziemiona to od razu uzyskujesz ten sam efekt.
Elektryk nie zrobił mostka listw PE i N, rozdzielając tym samym przewód PEN z układu TN-C twierdząc, że „teraz tak się nie robi”….wyszło z tego wszystkiego przejście z sieci TN-C od ZE do układu TT u mnie na działce.
Elektryk nie popełnił błędu. Zakłady Energetyczne od pewnego czasu wyprowadzają tylko 4 zaciski w złączu do przyłączenia zasilania i zabraniają przyłączania przewodu PE. Rozdział w takim przypadku powinien nastąpić w rozdzielnicy domowej.
Skrzynka na mojej działce jest moją własnością jako instalacja odbiorcza i w niej według mnie powinien być podział PEN na PE i N zgodnie z warunkami technicznymi wydanymi przez ZE.