Silnik indukcyjny klatkowy zbudowany jest w części stałej zwanej stojanem i części ruchomej zwanej wirnikiem. W stojanie nawinięte są trzy uzwojenia fazowe, które w czasie pracy mogą być połączone w gwiazdę lub w trójkąt. Sposób połączenia zależy od sposobu zasilania silnika. Silnik indukcyjny klatkowy może być zasilany bezpośrednio z sieci, przez przełącznik gwiazda-trójkąt lub poprzez falownik.
Przełącznik gwiazda-trójkąt
Przełącznik gwiazda-trójkąt pozwala ograniczyć prąd rozruchowy silnika, jednak zmniejsza też jego moment rozruchowy. W taki sposób można łączyć silniki tylko jeśli:
- na tabliczce zaciskowej wyprowadzone są wszystkie końce uzwojeń – 6 zacisków,
- silnik przy normalnej pracy, zasilany bezpośrednio z sieci jest połączony w trójkąt – na tabliczce znamionowej powinno być 400V/690V (Δ/Y) lub tylko 400V (Δ). Silnik przedstawiony na zdjęciu u góry nie może być sterowany przez przełącznik gwiazda-trójkąt.
Do przełącznika doprowadza się 6 przewodów od silnika – od wszystkich początków i końców uzwojeń. Na tabliczce zaciskowej nie zakłada się mostków. Silnik w czasie rozruchu jest połączony w gwiazdę – prąd pobierany z sieci jest 3-krotnie mniejszy niż przy połączeniu w trójkąt, ale moment również jest 3-krotnie mniejszy. Po rozpędzeniu silnika do prędkości bliskiej prędkości synchronicznej, następuje przełączenie uzwojeń w połączenie w trójkąt.
Zasilanie bezpośrednio z sieci
Silnik może być zasilany bezpośrednio z sieci. Należy wtedy zwrócić uwagę na sposób jego podłączenia. Istnieją dwa rodzaje połączeń silnika – w gwiazdę oraz w trójkąt. Jeżeli na tabliczce zaciskowej silnika są wyprowadzone wszystkie początki i końce uzwojeń (6 zacisków), to należy ustawić odpowiednio mostki między początkami i końcami uzwojeń. Sposoby ustawienia mostków na zaciskach, w zależności od sposobu połączenia silnika przedstawia rysunek poniżej.
Sposoby połączeń uzwojeń silnika indukcyjnego klatkowego
Silnik może być połączony w daną konfigurację jeśli na jego tabliczce znamionowej napisano, że przy tym połączeniu napięcie na uzwojeniach powinno wynosić 400V (napięcie międzyfazowe). W przypadku silnika ze zdjęcia u góry, należy go połączyć w gwiazdę – napięcie na uzwojeniu przy tym połączeniu wynosi 380V (napięcie międzyfazowe). Silniki z oznaczeniem 400V/690V (Δ/Y) lub tylko 400V (Δ), przy zasilaniu bezpośrednio z sieci, muszą być połączone w trójkąt.
Zasilanie poprzez falownik
Każdy silnik może być zasilany poprzez falownik, dzięki czemu istnieje możliwość płynnej regulacji jego prędkości obrotowej oraz płynnego i łagodnego rozruchu. Poza tym falownik pozwala na podłączenie silnika trójfazowego do jednej fazy, dzięki zastosowaniu falownika jednofazowego. Taki falownik na wyjściach ma napięcie 3x230V, więc można nim zasilać tylko silniki z uzwojeniami przeznaczonymi do pracy pod napięciem 230V. Na tabliczce znamionowej powinno być napisane: 230V/400V (Δ/Y). Silnik przedstawiony na pierwszym zdjęciu może być zasilany przez falownik jednofazowy i musi być połączony w trójkąt. W przypadku falowników trójfazowych, na ich wyjściu napięcia wynoszą zazwyczaj 3x400V. Należy zawsze zwrócić uwagę na napięcia wyjściowe falownika oraz odpowiednie połączenie uzwojeń silnika. Przy zasilaniu silników przez falownik, połączenie z silnikiem najlepiej zrealizować poprzez przewód ekranowany, w celu ograniczenia zakłóceń i sprzężeń. Ekran powinien być uziemiony na obu końcach. Nie jest to wymagane przy zasilaniu małych silników przez falowniki wyposażone w filtry. Sposoby podłączenia silnika powinny być określone w instrukcji falownika.
Doświadczony inżynier. W elektryce pracuje już od roku 2005. Na co dzień prowadzi firmę wykonującą kompleksowe instalacje elektryczne w budownictwie. oraz instalacje i farmy fotowoltaiczne o mocach do kilku MW. Pracował przy wielu złożonych inwestycjach prowadząc je od fazy projektowej po ostateczne odbiory. Na blogu dzieli się wiedzą z praktyki, wykorzystywaną w codziennej pracy.
Artykuł wyjaśnia właściwie wszystko. W mojej głowie powstało jednak pytanie: czy jeśli dysponuję zasilaniem z falownika 3 x 230 V a posiadam silnik połączony w gwiazdę do zasilania 3 x 400V to „skrzywdzę go” czy też tylko zmniejszę moment. Wydaje mi się, że prąd pobierany przez ten silnik będzie większy niż przy zasilaniu 3 x 400V i rozważam tu tylko połączenie silnika w gwiazdę (i tylko w gwiazdę). Takie sytuacje dotyczą silników pomp głębinowych, gdzie – z racji budowy – nie istnieje możliwość „przesznurowania” uzwojeń na „trójkąt”, choć wiem, że silniki zasilane 3 x 230 też są produkowane.
Fajny artykuł, niemniej myli się Pan. Prąd podczas rozruchu jest sqrt(3) mniejszy dla połączenia w gwiazdę. Dlaczego? Nie chce mi się wypisywać poprawnych równań, dlatego zalecam sprawdzenie Pańskich.
P=U*I dla trójkąta
P= (1/sqrt(3))*U*(1/sqrt(3))*I=(1/3)*U*I dla gwiazdy
zatem moc dla gwiazdy jest 3 razy mniejsza, a przez to również moment. Cosinus fi pomijam, gdyż jest stały.
Jeśli u Pana napięcie dla gwiazdy jest mniejsze o sqrt(3) a prąd o 3, to wyszłoby Panu że moc byłaby mniejsza o 3*(sqrt(3)).
Dokładnie takie równania i porównanie zamieściłem tutaj: https://blog.maciejdolata.com/sep/automatyczny-przelacznik-gwiazda-trojkat-praktyce/
Jeśli widzi Pan tutaj w którymś miejscu błąd, proszę o pokazanie gdzie.
„Silnik w czasie rozruchu jest połączony w gwiazdę – prąd pobierany z sieci jest 3-krotnie mniejszy niż przy połączeniu w trójkąt, ale moment również jest 3-krotnie mniejszy. ”
Prąd 3-krotnie mniejszy , czy √3 (czyli 1,73 razy mniejszy)?
3-krotnie.
Więcej info tutaj: https://blog.maciejdolata.com/sep/automatyczny-przelacznik-gwiazda-trojkat-praktyce/
To że prąd jest mniejszy o sqrt(3) wynika z Prawa Ohma,
I=U/Z, my obniżamy jedynie napięcie, poprzez zmianę zacisków.
Zmiany wynikają nie tylko z prawa Ohma ale też z prawa Kirchhoffa.
Mam również głupie pytanie – ale to do szkoły…
Co by się stało jeżeli silnik zostałby podłączony przez przełącznik gwiazda-trójkąt i jeśli możliwe byłoby chwilowe włączenie obu układów połączeń uzwojeń silnika?
Brawo bardzo dobry artykuł‼️☝️‼️
„W przypadku silnika ze zdjęcia u góry, należy go połączyć w gwiazdę – napięcie na uzwojeniu przy tym połączeniu wynosi 380V (napięcie międzyfazowe).” – Nie zgadzam się z tym. Ten silnik ma oznaczenie 220/380 (Δ/Y), a więc jeśli sieć ma napięcie międzyfazowe 220V to taki silnik można połączyć w trójkąt, natomiast, jeśli sieć ma napięcie międzyfazowe 380V, ten silnik trzeba połączyć w gwiazdę, gdyż wówczas napięcie na każdej fazie uzwojenia będzie 380V/pierwiastek z 3, czyli właśnie 220V, które jest maksymalnym dozwolonym napięciem dla tego silnika.
W Polskim systemie energetycznym napięcie międzyfazowe wynosi 380V(lub 400V), a artykuł jest kierowany do polskich czytelników. Zgadzam się z Panem, że można podłączyć taki silnik w trójkąt jeśli napięcie międzyfazowe sieci wynosi 220V(lub 230V). Taka sytuacja to np. falownik jednofazowy który ma na wyjściach napięcie międzyfazowe właśnie 230V.
Witam mam może głupie pytanie czy w sytuacji gdy podłączamy silnik trójfazowy do falownika trójfazowego przewody miedzy nimi muszą być podpięte w konfiguracji U(falownika) do U1(silnik) i kolejno V do V1 ,W do W1?? Kierunek obrotu silnika ustala falownik. I co gdy z falownika wychodzi UVW a w silniku podłączono wszystko jak leci. U na W W(Falownika) na V(silnika) V na U. Czy to robi jakąś różnicę falownikowi czy silnikowi?? Silnik gwiazda zasilanie 3x400V.Pozdrawiam
Zależy jaki silnik i zależy z jakim falowniki em ⁉️
W Polsce jeżeli mamy silnik
230/400 z 6zaciskami to z sieci w Polsce bezpośrednio Tylko w GWIAZDĘ ‼️, natomiast z Falownika jednorazowego 3x230V Tylko w TRÓJKĄT ‼️
Bo Pierwiastek z 3 x 230V = 400V
Jeżeli mamy silnik 400/690 to z sieci w Polsce bezpośrednio Tylko w TRÓJKĄT ‼️ z Falownika trojfazowego 3x400V tylko w GWIAZDĘ ‼️
Bo Pierwiastek z 3 x 400V = 690V
Dodam, że tak jak autor na początku zaznaczył silnik 400/690V w Polsce można podłączyć przez automatyczny przełącznik Gwiazda Trójkąt który tylko na chwilę daje połączenie w gwiazdę a następnie przełącza silnik w zasilanie 3x400V czyli w TRÓJKĄT.
Cytuję bardzo dobrze opisane :
Przełącznik gwiazda-trójkąt
Przełącznik gwiazda-trójkąt pozwala ograniczyć prąd rozruchowy silnika, jednak zmniejsza też jego moment rozruchowy. W taki sposób można łączyć silniki tylko jeśli:
na tabliczce zaciskowej wyprowadzone są wszystkie końce uzwojeń – 6 zacisków,
silnik przy normalnej pracy, zasilany bezpośrednio z sieci jest połączony w trójkąt – na tabliczce znamionowej powinno być 400V/690V (Δ/Y) lub tylko 400V (Δ). Silnik przedstawiony na zdjęciu u góry nie może być sterowany przez przełącznik gwiazda-trójkąt.
Do przełącznika doprowadza się 6 przewodów od silnika – od wszystkich początków i końców uzwojeń. Na tabliczce zaciskowej nie zakłada się mostków. Silnik w czasie rozruchu jest połączony w gwiazdę – prąd pobierany z sieci jest 3-krotnie mniejszy niż przy połączeniu w trójkąt, ale moment również jest 3-krotnie mniejszy. Po rozpędzeniu silnika do prędkości bliskiej prędkości synchronicznej, następuje przełączenie uzwojeń w połączenie w trójkąt.
Witam
A czy mógłbym podłączyć silnik w gwiazdę,żeby pracował normalnie na napięciu 400V a od czasu do czasu nie zmieniając połączeń podłączyć go pod falownik 3x230V?
Rozumiem,że stracę na mocy ale na tym kompletnie mi nie zależy
Proszę o odpowiedź
Witam,silnik jak chcesz podłączyć pod 400V to musisz zobaczyć na tabliczce znamionowej na jakie napięcia jest zbudowany silnik np jak jest 230/400 to pierwsza liczba oznacza nawój jest przystosowany do pracy pod napieciem 230V jest napieciem przewodowym czyli takie napięcie 230 tworzą √3 tego napięcia i wynosić bedzie 130V i jest to napiecie fazowe.Zatem napiecie 230 przewodowe mozesz tylko wciepywać na zaciski silnika oznaczonego 230/400 zaś polska to 400V awiec jesli chcesz nakarmić taki silnik napieciem 400V to musisz go polączyc tylko w gwiazde a wiec mamy silnik uruchomiony na 400Voltach w gwiezdzie,natomiast ten falownik to 3x230V to własnie wydaje mnie się ze taki falus to wlasnie daje napiecie przewodowe 130V a wiec mozesz go wciepywać na konfiguracji trójkąta,tak ja to widzę,tak więc wniosek taki bedzie ze na tym falku to dajesz na trojkat a na 400 sypiesz go na gwiazde,i od czasu do czasu chodzi tak a od czasu do czasu chodzi tak.pozdrawiam.
>Silnik przedstawiony na zdjęciu u góry nie może być sterowany przez przełącznik gwiazda-trójkąt.
Bo?
Nie może, jeśli jest podłączony do sieci elektroenergetycznej 0,4kV, czyli takiej jaka jest w Polsce, a post ten dotyczy właśnie takiego przypadku, tak jak też pozostałe posty na tej stronie. Rzeczywiście nie napisałem o tym.