Kupując mieszkanie lub je remontując stajemy przed problemem ułożenia instalacji elektrycznej. Przy remoncie jest to okazja do wymiany starej instalacji na nową – bezpieczniejszą i spełniającą najnowsze normy. Nowa instalacja elektryczna powinna charakteryzować się kilkoma aspektami, a większość z nich wynika z bezpieczeństwa osób użytkujących instalację. Ostatnio zdarzyło mi się rozmawiać z pewnym panem, który wymienił całą instalację elektryczną na nową, ale ułożył przewody 2-żyłowe. Oczywiście jest to poważny błąd. Aby nie popełniać tego typu błędów, najlepiej przed przystąpieniem do pracy dobrze zorientować się w wymaganiach jakim powinna odpowiadać nowoczesna instalacja elektryczna.
Artykuł ten zawiera praktyczne wskazówki dla elektromonterów jak układać nową instalację elektryczną, a także ma dać pogląd wszystkim użytkownikom instalacji elektrycznych, czy ich instalacja nie jest przestarzała lub źle wykonana. Mimo wszystko, instalacji elektrycznych nie powinny układać osoby niewykwalifikowane. Jeśli do takich należysz – zwróć się na samym początku do elektryka. Poza tym, każda nowa lub modernizowana instalacja elektryczna musi być wykonana na bazie nowego projektu i powinna być zakończona pomiarami elektrycznymi. Zgodnie z najnowszym prawem obowiązującym w Polsce, odpowiedzialność za to spoczywa na właścicielu.
1. Oprzewodowanie
Oprzewodowanie może sprawiać najwięcej trudności i tutaj zazwyczaj pojawia się najwięcej wątpliwości. Przewody prowadzimy po liniach prostych, pod kątami prostymi – nie robimy żadnych „skosów”. Wszystkie przewody do odbiorników jednofazowych powinny być 3-żyłowe (osobno przewód PE i N), a do odbiorników 3-fazowych (siłowych) powinny być 5-żyłowe. Najlepiej trzymać się zasady, że obwody oświetleniowe prowadzimy przewodami o przekroju 1,5mm2, a obwody do gniazd przewodami o przekroju 2,5mm2.
Unikamy stosowania puszek rozgałęźnych – w dzisiejszych czasach wszystkie przewody łączymy w puszkach do gniazd i wyłączników lub w oprawach oświetleniowych. Puszki rozgałęźne są niepraktyczne, ponieważ są to zbędne połączenia przewodów pod tynkiem, często widoczne na ścianie co dodatkowo jest nieestetyczne. Połączenia przewodów najlepiej wykonywać złączkami typu WAGO lub śrubowymi (można też przewody lutować) – nie pozostawiamy skręconych przewodów.
Kolejna rzecz to podział obwodów. Niektóre obwody powinny znajdować się na osobnych zabezpieczeniach, są to:
- Obwód gniazd łazienki
- Gniazdo pralka
- Gniazdo lodówka
- Gniazdo zmywarka
- Gniazdo kuchenka
Do kuchenki najlepiej od razu doprowadzić przewód 5×2,5 – niektóre kuchenki są zasilane jednofazowo, ale wiele z nich wymaga jednak zasilania trójfazowego, więc nawet jeśli nasza kuchenka wymaga zasilania jednofazowego, pozostawiamy w ten sposób obwód przygotowany „na przyszłość”. Pozostałe obwody dzielimy w sposób równomierny starając się nie przekraczać ilości 4 gniazd na jednym obwodzie.
2. Osprzęt
Jaki osprzęt kupić? Trzeba pamiętać o kilku ważnych sprawach. Po pierwsze i najważniejsze, każde gniazdo musi mieć bolec ochronny. Po drugie niektóre gniazda muszą być w wykonaniu hermetycznym i są to wszystkie gniazda w łazience, gniazda na zewnątrz (np. na balkonie) i gniazda w kuchni w pobliżu umywalki.
W przypadku wyłączników oświetlenia, wybór zależy od naszej fantazji – czy dwu-klawiszowe, czy jedno-klawiszowe, czy schodowe. W niektórych pomieszczeniach, jak np. w korytarzu, warto zastosować wyłączniki schodowe i krzyżowe, aby możliwe było zapalanie światła z różnych miejsc. Więcej na temat wyłączników schodowych i krzyżowych znajduje się w innym moim poście – Połączenie wyłączników schodowych i krzyżowych.
3. Rozdzielnia i zabezpieczenia
Każdy obwód w nowoczesnej instalacji powinien być zabezpieczony wyłącznikiem nadprądowym oraz różnicowoprądowym. Ile wyłączników różnicowoprądowych? Czasem wystarczy jeden, ale lepiej jest obwód gniazd łazienki zabezpieczyć osobnym wyłącznikiem a pozostałe można zostawić na jednym lub rozdzielić na 2 lub 3. Po co? Ponieważ w przypadku uszkodzenia w jednym z obwodów, wyłącznik różnicowoprądowy nie wyłączy nam całej instalacji. W mieszkaniu każdy wyłącznik różnicowoprądowy powinien mieć prąd różnicowy równy 30mA. Prąd znamionowy wyłącznika jest zależny od maksymalnego prądu przez niego przepływającego, czyli od ilości i wielkości odbiorników. Więcej na temat wyłącznika różnicowoprądowego i sposobu jego instalacji można znaleźć w innym moim poście – Wyłącznik różnicowoprądowy.
Sposób podłączenia wyłącznika różnicowoprądowego jest bardzo ważny, ponieważ ewentualne błędy mogą spowodować jego niewłaściwe działanie lub ogólnie brak ochrony.
Jakie zabezpieczenia nadprądowe? Dobiera się je podczas projektowania instalacji. Najczęściej obwody oświetleniowe zabezpiecza się wyłącznikami B10, a obwody gniazd wyłącznikami B16. W niektórych przypadkach B16 może okazać się zbyt mały, a B10 zbyt duży, ale jest to już kwestia indywidualna rozwiązywana przez projektanta.
4. Połączenia wyrównawcze ochronne
W nowej nomenklaturze pojawia się takie określenie jako element ochrony przeciwporażeniowej uzupełniającej. Są to połączenia elementów metalowych takich jak rury z główną szyną uziemiającą znajdującą się w rozdzielnicy. W mieszkaniach takie połączenia mogą pojawić się w łazienkach i kuchni. Połączeniem wyrównawczym ochronnym obejmuje się np. metalowe elementy wanny, prysznica, pralkę, zmywarkę.
5. Zabezpieczenia przeciwprzepięciowe
Najnowsze instalacje elektryczne powinny być wyposażone w zabezpieczenia przeciwprzepięciowe, które chronią urządzenia elektroniczne przed skutkami przepięć. Urządzenia elektroniczne są bardzo czułe na przepięcia w instalacji elektrycznej i takie przepięcia mogą spowodować ich uszkodzenie. W mieszkaniach nie zawsze jest wymagane zabezpieczenie przeciwprzepięciowe, ponieważ takie zabezpieczenie może znajdować się w rozdzielnicy licznikowej (lub piętrowej).
Na koniec jeszcze raz podkreślam – jeżeli nie jesteś elektrykiem, NIE powinieneś wykonywać instalacji elektrycznych, nawet w własnym mieszkaniu. Prąd elektryczny stanowi śmiertelne zagrożenie!
A jaki sklep elektryczny, hurtownię Pan poleca? My aktualnie zaopatrujemy się w https://electro24.pl.
Albo jeszcze lepiej, rozlozyc instalacje elektryczna w topologii gwiazdy.
Jestem w branży elektrycznej od początku kariery zawodowej i bardzo cenię takie poradniki. Zawsze można powtórzyć sobie wiedzę i przy okazji dowiedzieć się więcej. Ta praca zdecydowanie nie pozwala na zostanie w miejscu. Dzięki!
dobrze napisane o przewodach 3×1,5 i 3 x2,5 i że trzeba rozdzielić PE i N tylko co zrobić jak w mieszkaniu do rozdzielnicy nie dochodzi L,N i PE tylko L i PEN? uziemienie robimy w gniazdku przez zerowanie? jeśli tak to czy potrzebujemy przewód 3×2,5 a nie wystarczy 2×2,5? i czemu instalację oświetleniową prowadzimy 3×1,5 skoro nie ma w rozdzielnicy L,N i PE? czy nie wystarczyłoby 2×1,5?
Rozdział robimy w rozdzielnicy i przechodzimy na instalację z oddzielnym przewodem N i PE. Temat samego rozdziału przewodów to już osobna sprawa opisana w innym artykule.