Agregat prądotwórczy jest obecnie najlepszym rozwiązaniem jeśli chodzi o rezerwowe zasilanie domu jednorodzinnego, biura czy nawet dużej firmy. Do zalet takiego rozwiązania należą prostota obsługi, praktycznie nieograniczona długość pracy (zależna od ilości paliwa), możliwość postawienia na zewnątrz, mobilność (w przypadku małych), cena korzystniejsza od rozwiązań akumulatorowych. Jeśli już zdecydujemy się na zakup agregatu, to pozostaje pytanie jaki agregat kupić i jak go podłączyć? Poniżej krok po kroku postaram się rozwiać wątpliwości jakie mogą się nasuwać.
1. Jaki agregat kupić?
W pierwszej kolejności należy zastanowić się, jakie urządzenia będą zasilane w przypadku braku zasilania z sieci. To powinno dać nam obraz jakiej mocy potrzebujemy.
Przykład: dom jednorodzinny o powierzchni 170m2, ogrzewanie gazowe, bez klimatyzacji. Zdecydowaliśmy, że przy braku zasilania chcemy korzystać ze wszystkich podstawowych urządzeń oprócz indukcji i pralki. W takim przypadku wystarczy nam agregat o mocy znamionowej około 6kW.
Kolejne pytanie jakie się nasuwa to czy agregat jednofazowy czy trójfazowy? W przypadku małych mocy (do 12kW), obciążeniu niesymetrycznym i braku urządzeń trójfazowych, najlepiej wykorzystać agregat jednofazowy. Agregat jednofazowy o mocy np. 9kVA wygeneruje nam 9kVA w sumie na wszystkich fazach. Z kolei agregat trójfazowy o mocy 9kVA wygeneruje na każdej fazie maksymalnie 3kVA. W dalszej części opiszę jak taki agregat jednofazowy podłączyć, aby w każdym miejscu instalacji trójfazowej nie brakowało zasilania.
Ważnym parametrem jest regulator AVR. Kupujmy tylko agregaty posiadające taki regulator. Jest to regulacja sinusoidy, dzięki czemu generowane napięcie wyjściowe nie stanowi zagrożenia dla urządzeń elektronicznych, a takie urządzenia obecnie mamy wszędzie. Agregaty prądotwórcze bez tego regulatora nadają się do zasilania np. urządzeń na placu budowy.
Przy wyborze agregatu musimy zdecydować się, czy agregat będzie odpalany ręcznie czy automatycznie poprzez układ SZR (Samoczynne Załączenie Rezerwy). Warto ten temat dobrze przemyśleć, ponieważ agregaty prądotwórcze z układem SZR będą droższe. Czy w naszym przypadku zasilanie rezerwowe musi załączać się automatycznie? W firmach zazwyczaj tak, ale w domach jednorodzinnych już niekoniecznie.
2. Gdzie postawić agregat prądotwórczy?
Tutaj na pewno musimy dokładnie stosować się do wytycznych producenta. Zazwyczaj jednak dwie podstawowe kwestie są takie same: agregat musi stać na twardym i stabilnym podłożu oraz musimy zapewnić odprowadzenie spalin (np. jeśli agregat stoi wewnątrz budynku). Poza tym agregaty mogą być wykonywane w obudowach, które wymagają zadaszenia lub w obudowach pozwalających na postawienie na otwartym terenie.
3. Jak podłączyć agregat prądotwórczy?
W zależności od tego na jaki agregat się zdecydujemy, mamy różne sposoby podłączania agregatu. Przed jego podłączeniem należy odpowiednio dobrać przekrój kabla zasilającego agregat. Druga istotna kwestia to wybór urządzeń/obwodów, które mają zostać zasilone przez agregat prądotwórczy w przypadku zaniku zasilania z sieci – tzw. obwody zasilania rezerwowego. Jeśli chodzi o samo podłączenie przewodów przy agregacie (skrzynka przyłączeniowa lub gniazda), to w zależności od producentów mamy różne rozwiązania. Zazwyczaj do agregatu jest dołączony schemat połączeń. Istotniejsze jest podłączenie w samej rozdzielnicy.
a) Agregat prądotwórczy odpalany ręcznie
Schemat podłączenia takiego agregatu jest przedstawiony poniżej. Na rysunku znajduje się agregat prądotwórczy trójfazowy. W rozdzielnicy głównej należy zamontować przełącznik sieć-agregat. Takie przełączniki produkuje większość producentów aparatury modułowej. Po wyłączeniu zasilania z sieci, należy odpalić agregat prądotwórczy i następnie przełączyć przełącznik sieć-agregat do pozycji „agregat”. W momencie kiedy napięcie w sieci wróci, przełączmy przełącznik na „sieć” i wygaszamy agregat.
b) Agregat prądotwórczy odpalany automatycznie – poprzez układ SZR
Schemat połączeń przedstawiony jest poniżej. Niektórzy producenci agregatów posiadają swoje układy SZR, a inni pozwalają korzystać z dowolnych dostępnych na rynku. W zależności od agregatu i układu SZR, będą różne możliwości połączenia obwodów sterowania. Obwód sterowania może być 2-, 4- lub więcej przewodowy. Wszystko zależy od producenta, dlatego w tej kwestii (jeśli chodzi o połączenie) należy się zorientować dopiero przy wyborze agregatu. System działa automatycznie. W momencie zaniku zasilania z sieci, odpala się agregat. Po osiągnięciu gotowości do obciążenia przez agregat, układ SZR przełącza źródło zasilania automatycznie na zasilanie z agregatu. Sieć zasilająca jest dla układu SZR zawsze priorytetowa. Po jej powrocie, układ SZR przełącza się na „sieć” i wysyła sygnał do agregatu w celu jego wygaszenia.
c) Agregat prądotwórczy jednofazowy w instalacji trójfazowej
Agregat prądotwórczy jednofazowy można podłączyć w instalacji trójfazowej, pod warunkiem, że zasila on TYLKO obwody i urządzenia jednofazowe. Sposób połączenia polega na zwarciu wszystkich faz zasilania na przełączniku sieć-agregat lub na układzie SZR na wejściu zasilania „agregat”. Przedstawiłem to na poniższym schemacie. Agregaty jednofazowe warto szczególnie stosować w instalacjach domowych.
Absolwent Politechniki Poznańskiej (2010). Od początku kariery zawodowej związany z branżą elektryczną i fotowoltaiką. Jeden z pierwszych inżynierów w Polsce pracujących w branży fotowoltaicznej. Posiada Uprawnienia Budowlane do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń w specjalności instalacyjnej elektrycznej oraz uprawnienia UDT w zakresie instalacji PV. Jest współzałożycielem firmy wykonawczej „Dolata Electric”, działającej w branży elektrycznej. Na co dzień pełni funkcje Kierownika Robót Elektrycznych oraz Inspektora Nadzoru Inwestorskiego w branży elektrycznej.
Dzień dobry. Mam domek letniskowy gdzie układ instalacji to TN-C-S (widać, że wcześniej było tam czyste TN-C, ale ktoś kiedyś częściowo „zmodernizował” instalację). Chciałbym dodać możliwość wpięcia do sieci domowej generatora przez zamontowanie ręcznego przełącznika sieć-agregat (gdzieś pomiędzy skrzynką z licznikiem a rozdzielnią w domku). Zgodnie ze sztuką, w takiej sytuacji powinno się odłączyć całkowicie sieć domową od sieci zewnętrznej, czyli również tor N. Początkowo myślałem o zainwestowaniu w przełącznik Hager Polo SF463 3P+N, gdzie tor N ma przy rozłączaniu zwłokę czasową względem torów fazowych. Agregat jaki planuję podłączać to jednofazowy Atlas Copco P6500 5KW (podłączenie przez zwarcie wszystkich faz na przełączniku sieć-agregat). Ale skoro częściowo to jednak sieć TN-C, czyli tor N=PEN, więc w tym przypadku PEN nie powinien być rozłączony od sieci zewnętrznej i powinien być połączony z N agregatu. Skoro tak, to wystarczy zastosowanie przełącznika sieć-agregat z nierozłączanym torem N np. Spamel PRZK-3063N. Dodatkowo w tej sytuacji agregat powinien być uziemiony (jest chyba nawet specjalny zacisk na jego obudowie do podłączenia przewodu uziemiającego). Czy moje rozumowanie jest tu prawidłowe?
Jak najbardziej. Powodzenia !
Dzień dobry,
Czy N z agregatu (40kW) można połączyć z PEN sieci?
Zadaje to pytanie bo nie wiem co zrobić. Z agregatu za ręcznym przełącznikiem mają być zasilane odbiorniki, pompy i RB placu budowy (zabezpieczenia RCD) a na dalszą część placu poprowadzony jest WLZ 4×16 do kolejnych takich zestawów.
Dziękuję za pomoc.
Moim zdaniem można, a nawet trzeba. Jednocześnie wspólna szyna PEN powinna być uziemiona.
Bardzo dziękuję za pomoc
Dzień dobry,
Mam pytanie dotyczące punktu podziału PEN na placu budowy zasilanym z sieci i agregatu przez kilka Rozdzielnic Budowlanych.
Plac budowy zasilany z sieci TN-C oraz awaryjnie z agregatu (ręczny przełącznik sieć/agregat, zasilanie ciągle z uwagi na pompy ale ma też objąć wszystkie RB).
Agregat ma stanąć bezpośrednio przy złączu z pomiarem.
Z tego punktu mają być zasilane pierwsze pompy i pierwsza RB (zabezpieczenia RCD) i dalej poprowadzony jest WLZ 4 żyłowy do kolejnego zestawu (pompy i RB) a dalej 5 żyłowy do następnej RB.
Gdzie zrobić punkt podziału PEN?
Jeżeli przed przełącznikiem to co z 4 żyłowym WLZ do kolejnej RB?
Jeżeli za przełącznikiem to wykorzystać tylko 3 tory przełącznika, łączyć N sieci z N z agregatu i robić osobne, punkty podziału PEN przy każdym zestawie (pompy + RB)?
Czy Zakład Energetyczny nie wymaga całkowitego rozłączenia wszystkich torów włącznie z N agregatu?
Dziękuję za pomoc.
Witam, punkt rozdziału najlepiej zrobić w miejscu, w którym przechodzisz z kabla 4-żyłoweho na 5-żyłowy. W takim wypadku po stronie zasilania masz układ TN-C (zarówno agregat jak i sieć). Punkty PEN połączyłbym razem i uziemił.
Rozumiem, że w instalacji domowej przełącznik agregat sieć podłączamy jako pierwszy przez rozłącznikiem FR.
Dziękuję za pomoc.
Tak, chociaż sam przełącznik sieć-agregat pełni tę samą rolę.
Bardzo jasno i rzeczowo wytłumaczone. Moje pytanie brzmi: czy w przypadku zastosowania przełącznika 3 fazowego sieć/agregat ogranicznik przepięć podłączamy z rozłącznika FR czy z zacisków przełącznika sieć/agregat wychodzących już na instalację domową ?
Ogranicznik przepięć podłączamy po stronie odbioru, czyli na wyjściu przełącznika lub jeśli za przełącznikiem jest jeszcze FR to za FR
Witam.
W budynku chciałbym zastosować agregat który będzie jako rezerwowe źródło zasilania. Gniazdo do agregatu na zewnątrz. W rozdzielnicy budynku przełącznik agregat/sieć. Podczas braku zasilania przełączam sieć na agregat podłączam i odpalam. Druga sprawa to instalacja PV. Myślę że trzeba było by ją wpiąć na zaciskach przełącznika razem z siecią. A gdy włączymy agregat instalacja PV nie będzie działać. Ale w takim przypadku trzeba było by zastosować na samym wejściu kabla do rozdzielnicy rozłącznika aby podczas normalnej pracy była możliwość odłączenia wszystkiego od sieci. Czyli podsumowując. W czasie normalnej pracy FR załączony przełącznik agregat/sieć w pozycji 1 instalacja pracuje. FR wyłączam wszystko podczas normalnej pracy. FR załączony przełącznik agregat /sieć w pozycji 0 instalacja odbiorcza odłączona, instalacja PV pracuje. FR w pozycji załączonej bądź nie przełącznik agregat/sieć w pozycji 2 instalacja odbiorcza pracuje z agregatu bez instalacji PV. Czy taki układ byłby właściwy? Dziękuję za odpowiedź.
Tak. Zasilanie PV powinno być również zabezpieczone odpowiednim wyłącznikiem nadprądowym.
Witam wszystkich, jestem tu po raz pierwszy. Proszę o schemat podłączenia agregatu jednofazowego ( fogo 3001 R ) do sieci TN-C. Inne warianty poruszane wcześniej na forum tj do sieci TN-C-S rozumiem, natomiast zależy mi na sieci TN-C i tu kilka wątpliwości, co z zerowaniem gniazd w domu? L1 z agregatu przez wyłącznik sieć-agregat na fazy w RG, a L2 na PEN w RG ? Wreszcie, jak uziemić agregat ?
Czarek, nie jesteś na żadnym forum, ale na moim blogu. Jeśli chciałbyś żebym pomógł Ci w czymś czego nie znajdujesz na blogu, napisz do mnie przez formularz w sekcji Kontakt.
Dobry wieczór. Życzę Wesołych i zdrowych świąt Bożego Narodzenia oraz szczęśliwego Nowego roku.
Mam pytanie o ile będzie mógł mi Pan pomóc. Potrzebuję awaryjne źródło zasilania do domu…..piec dwufunkcyjny sterowniki do podłogówki, sprzęt RTV światło ledy. Jaki agregat będzie najlepszy przy ograniczonych środkach (3000): zwykły agregat- agregat z avr czy agregat inwertorowy? Pozdrawiam i czekam na odpowiedź.
Są rozbieżne opinie w Internecie i nie wiem co wybrać by nie popalić sprzętu i by działał podłączany sprzęt poprawnie.
Dodaję – że instalacja w rozdzielni posiada wyłącznik sieciowy którym przełącza się na zasilanie z sieci lub agregatu.
Witam. Planuję zakup nowego agregatu. Nie jestem biegły w dziedzinie elektryki choć mialem z nią do czynienia i parę rzeczy potrafię wykonać. Posiadałem dotychczas agregat trójfazowy podłączony poprzez gniazdo „siła” w garażu do rozdzielni głównej. Chcę jednak zakupić agregat jednofazowy podlaczajac go w garażu do tego samego gniazda 400v ale wpierw mostkujac wszystkie fazy (we wtyczce podłączanej do agregatu) a żyłę PE podłączyć bezpośrednio do uziemienia agregatu. Czyli w kolejności…..żyła PE do usiemienia agregatu, pozostałe żyły fazy mostkuje I wraz z żyłą N tworzę wtyczkę do agregatu. Całość przewodu (agregat – gniazdo garaż) zakończoną drugą wtyczką 400v wpinam go gniazda siły w garażu. Czy tak to moze być wykonane? W czasie pracy agregatu w rozdzielni gniazda sila będą wyłączone bo nie bede korzystal w czasie braku prądu z siły. Zależy mi na pełnej mocy agregatu we wszystkich wyjsciach prądowych domu a nie na dzieleniu mocy na 3. Proszę o poradę…z góry dziękuję.
Jak najbardziej jest to poprawne
Dziękuję bardzo za potwierdzenie. Pozdrawiam i życzę Wesołych i zdrowych świąt oraz szczęśliwego Nowego Roku.
Proszę o podpowiedź co zrobić jak mam sieć TNC-S czyli od ogrodzenia w którym jest skrzynka energetyczna z licznikiem idzie do domu 10m kabla ziemnego 5x16mm2 do wyłącznika sieć – 0 – agregat i chcę zamiast agregatu podłączyć przetwornicę 12V/230V podłączoną do akumulatora (lub klem akumulatora w pracującym samochodzie). W przetwornicy jest typowe wyjściowe gniazdo 3-polowe (N+F+PE). Wiadowmo N-niebieski kabel i F-faza po zmostkowaniu F1,F2,F3 łączę do wyłącznika Sieć-0-Agregat a co zrobić z trzecim żółto – zielonym kablem :
1. nie podłączać
2. podłączyć bezpośrednio do listwy PE w rozdzielnicy bezpiecznikowej w domu gdzie są wszystkie podłączone kable żółto-zielone
3. podłączyć do szpilki wbitej w grunt.
Optuję w wersję ,,2″ zwłaszcza że listwa PE w rozdzielnicy domowej jest bezpośrednio połączona bednarką 25mm do otoku bednarkowego 40mm w ziemi wokół całego domu ale mogę się mylić proszę o opinię fachowców. Jakie mogą być problemy przy zastosowaniu dla poszczególnych opcji 1,2,3. ?
Moim zdaniem nie podłączać. Masa z przetwornicy prawdopodobnie nie jest z niczym połączona. A nawet jeśli jest to nie łączyłbym samochodu z uziemieniem domu, ponieważ nie jest on połączony z ziemią.